zondag, 28 september 2025

Het is al bijna een week geleden dat ik samen met Edo de deur van onze winkel in Bavel voor de laatste keer afsloot. Alle stellingen leeg, de opslag opgeruimd en de koelingen uit. Helaas gaan we niet verder. Het is niet gelukt om in het afgelopen jaar de winkel financieel rendabel te maken.

Ik ben ontzettend dankbaar voor de kans die ik heb gekregen om dit te doen, en de enorme steun en toewijding van heel veel trouwe klanten en investeerders. Het is een enorme reis geweest die veel liefde en toewijding heeft gekregen, want het moet toch gewoon lukken. En wat hebben veel mensen genoten van onze maaltijden. Zo hebben we elke week vele mooie diners voor glamping concept Røstig verzorgd. Organiseerde ik samen met Yurr en Stef Smaaklab, waar we onze inspiratie voor de plantaardige keuken deelden met onze gasten. En ontzettend veel maaltijden thuis, via onze abonnementen of gewoon in de winkel afgehaald. Ik heb geen twijfel dat je kneiterlekker kunt eten met groente in de hoofdrol. In een volwaardige maaltijd die je vult en voedt. Dat laatste onderzocht ik samen met diëtist Marije, die onze maaltijden heeft doorgerekend en langs de huidige voedingsadviezen legde.

We hebben velen overtuigd met groente in de hoofdrol. En ook weer niet genoeg om uit de rode cijfers te komen. “Een grote groep wil toch graag een stukje vlees bij de maaltijd, bami met kip of hachee met rode kool zijn onze hardlopers”, vertelde een collega ondernemer me. Dat is natuurlijk niets nieuws en het AGV-tje zou je bijna Nederlandse cultuur kunnen noemen. En toch dacht ik, het moet toch lukken met liefde en toewijding. Met echt goede producten, met een groeiende groep flexitariers en mensen die milieubewust andere dieetkeuzes maken. Zitten die dan meer in het centrum van de stad en minder in dorp? Of moet ik meer posten op Instagram of flyeren op de parkeerplaats? Zou een bezorgdienst werken? Je stelt jezelf wel duizend vragen, en continu probeer je met kleine stapjes dichterbij je klant te komen. Een “runway” noemen ze dat ook wel, hoe lang je nog kunt overleven voordat je door je financiering heen bent. En wij hebben helaas het einde van die runway bereikt.

Aan de ene kant is het enorm jammer. Brengt het verdriet en boosheid, en de rest van het rouwproces. Aan de andere kant heb ik er ook enorm veel van geleerd. Stuk voor stuk onderwerpen die eigenlijk een eigen post vragen. Over het van a tot z runnen van een onderneming. Met personeel, en alle bizarre clubjes die daar bij komen kijken. Over retail, de psychologie van een winkel, de marketing die daarbij hoort en bovenal wat ik de ’taaiheid van gedrag’ ben gaan noemen. Over financiering en crowdfunding. Over schaalbaarheid, en dat het ook — te klein — kan zijn. Over het verschil tussen frieslanders en agria’s, dat aardbeien altijd een succes zijn, iedereen zweert bij een andere appel en de veelheid van clementine cultivars die elkaar opvolgen in het mandarijnen-seizoen. Dat ik er ontzettend van geniet om te koken, en helemaal als ik dat ook met mensen mag delen. Maar groenteboer spelen is niet mijn roeping, ik bedoel palmkool is de mooiste groente die er is en het liefste heb ik langwerpige witpunt radijs, ik bbq bij voorkeur shanghai paksoi met miso en groene asperges en ik zweer bij mooie rijpe paraguayo perziken. Maar de meest verkochte producten zijn bananen, komkommers, appels en aardappelen. Je kunt het niet verkopen voor de prijs van de supermarkt en de vraag naar echte kwaliteitsproducten is klein. Bovenal ben ik gemotiveerd om een beetje bij te dragen aan de wereld via mijn bord, en daar vond ik in Bavel niet genoeg publiek voor. Dit is niet het pad om te bereiken wat ik wil bereiken.

En terwijl ik dit schrijf ligt er naast mij een klein mannetje van net een week oud. In zijn bruine pakje, zijn kleine handjes samengeknepen. Een beetje smakkend met zijn mond, zijn handje grijpt naar zijn oor. Ik heb nog ongeveer 10 minuten voordat-ie me duidelijk gaat maken dat hij toe is aan zijn volgende maaltje. Dit is de eerste avond dat hij even rustig in zijn eigen bedje wil liggen. Misschien is het ook wel goed, dat ik nu even de tijd heb. Toen ik begin 2024 aan dit Fenkel avontuur begon had ik niet gedacht dat ik vader zou worden. Maar hier zijn we, en wat een geschenk is dat. Dus ik klap even mijn laptop dicht. Ik weet nog niet wat ik nu ga doen, ik wil graag bijdragen aan onze mooie wereld, aan onze samenleving. Heb je een leuk idee of ken je een organisatie waar ik kan helpen -- let me know! Maar eerst moet er een luier verschoond worden.